
İxtisasın qısa təsviri
Aktyor sənəti ən qədim peşələrdən biridir. Aktyor dram teatrlarında, tamaşalarda, kinoda, opera, balet və sirk səhnələrində rol icraçısıdır. İstənilən aktyorun işinin əsas məqsədi izləyiciyə təsir etmək, içindəki hissləri və duyğuları oyatmaq, düşüncələrə təkan verməkdir. Bu ixtisas üzrə təhsil alan zaman tələbələr səhnə obrazları yaradır, savadlı və səlist danışmaq, bir səhnə janrından digərinə keçid etməyi öyrənir, aktyor treninqləri keçirmək, telekamera qarşısında işləmək, müxtəlif rolların ifası üçün qrim etmək qaydalarını mənimsəyirlər. Tədris zamanı tələbələr kiçik səhnəciklər və etüdlər hazırlayır, müxtəlif rollar üzərində işləyir və tələbə yoldaşları qarşısında çıxış edirlər.
Aktyorluq ixtisası yalnız qrim və geyimlə deyil, həm də jestlər, yeriş, mimikalar üzərində işləyərək bütün xarakter və xüsusiyyətləri ilə müəyyən obrazı canlandırmaq bacarığı tələb edir. Aktyorluq fəaliyyətinin əsası reenkarnasiya prinsipidir. Bu reenkarnasiya xarici və daxili ola bilər. Birinci halda aktyor makiyaj, geyim, maska istifadə edir və intonasiya, üz ifadələri, jestlər istehsal edir. İkinci vəziyyətdə aktyor qəhrəmanının mənəvi dünyasını ortaya qoymalı, xarakterini göstərməli, fikir və təcrübələrini çatdırmalıdır. İxtisas dünya incəsənət mədəniyyətinə maraq göstərənlər üçün uyğundur.
Peşənin tarixi
1945-ci ildə teatr texnikumunun bazasında Azərbaycan Dövlət Teatr İnstitutu yaradıldı. “Aktyorluq”, “Rejissorluq” və “Teatrşünaslıq” ixtisasları üzrə mütəxısislər hazırlanmağa başladı. Müxtəlif illərdə (aktyorluq, rejissorluq və s.) ixtisaslar ayrı-ayrılıqda müstəqil fakültələr kimi fəaliyyət göstərmişdilər. Lakin 9 iyun 2015-ci ildə tədrisin səmərə və keyfiyyətini yüksəltmək məqsədi ilə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində struktur dəyişikliyi edilərək “Aktyor sənəti”, “Rejissor sənəti” və “Sənətşünaslıq “ fakültələri birləşdirilərək yeni böyük “Teatr sənəti” fakültəsi yaradıldı.
Bu ixtisas sahibi nə işlə məşğul olur (iş öhdəlikləri)
- Kino və teatr aktyoru fəaliyyəti;
- Kukla teatrı aktyoru fəaliyyəti;
- Musiqili teatr aktyoru fəaliyyəti;
- Rejissor fəaliyyəti;
- Rəqqas, teleaparıcı, radio aparıcı fəaliyyəti;
- Məşqlərdə və həqiqi tamaşalarda iştirak etməli
- Кol mətni öyrənməli
- Janr və rol xüsusiyyətləri haqqında biliklərini hər daim təkmilləşdirməli
- Rolu daha dərindən mənimsəmək üçün əlavə ədəbiyyat oxumalı, bacarıqlar inkişaf etdirməlidir
Harada bu ixtisasa sahiblənmək olar (universitet ya kursların adları)
1.Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti.
Hal-hazırda müxtəlif qurumların nəzdində kurslar var,tələbələrə buranı bitirdikdən sonra sertifikat verilir. Bu sertifikatla ancaq seriallara, kinolara çəkilmək olar.
Bu ixtisas üzrə harada çalışmaq olar (şirkət və sahə qeyd etmək olar)
- Gənc Tamaşaçılar Teatrı
- Opera və Balet Teatrı və b.
- Seriallara və müxtəlif filmlərə çəkilmək mümkündür.
Bu ixtisas üzrə lazım olan bacarıqlar (kompetensiyalar) yəni bu sahədə işləmək üçün nəyi bacarmaq lazımdır?
Öncəliklə aktyor olmaq üçün istedad lazımdır.İxtisasa qəbul olmaq üçün də ilk olaraq qabiliyyət imtahanından keçmək lazımdır.
Sənətkarlıq, reenkarnasiya, rola girmək bacarığı;
Janr və rol xüsusiyyətləri haqqında biliklər;
Şifahi təsvirə görə sürət yaratmaq bacarığı;
Psixologiya bilikləri (üz ifadələri, nitq xüsusiyyətləri və s.);
Musiqili-xoreoqrafiya bacarıqlarının olması;
Qüsursuz artikulyasiya;
Yaradıcı qabiliyyətlər, ahəngdarlıq hissi, ritm hissi, inkişaf etmiş estetik və bədii zövq;
Səhnə cazibəsinə sahib olmaq (ifadəlilik, səhnədəki tərəfdaşlarla təbii ünsiyyət, tamaşaçı cəlb etmək bacarığı);
Yüksək ünsiyyət bacarıqları;
Yamsılama qabiliyyəti;
Təxəyyül və yaradıcılıq qabiliyyəti;
Güclü yaddaş;
Özgüvən və utancağlığın olmaması;
Stressə davamlı;
Davamlı peşəkar inkişaf arzusu.
Bu sahənin gələcəyi
İllər keçdikcə filmlərə və seriallara olan maraq getdikcə artır. Nəticə etibarı ilə, aktyor sənətinə ehtiyac duyulur.İnsan mövcud olduğu müddətcə bu sahənin gələcəyi də bir o qədər var.
Bu ixtisas üzrə maaşlar
Rəsmi olaraq maaşlar 250 AZN- dən başlanır.Amma bu aktyorun ştatına görə artır.
Seriallarda çəkildikdə isə bir serial üçün maaş 200-350 AZN- dən başlanır.