İxtisasın təsviri

  “Davamlı inkişaf (Sustainable development)”, XX əsrin sonlarında  BMT-in təşəbbüsü əsasında yaradılmış konsepsiyadır və hazırda dünya birliyi tərəfindən ən çox bəyənilən və tətbiq edilən inkişaf konsepsiyalarından biridir. Konsepsiyanın əsas fəlsəfi mahiyyəti planetin təbii ehtiyatlarından səmərəli və qənaətli istifadə, ətraf mühitin qorunub saxlanılması, indiki və gələcək  nəsillərin həyat fəaliyyətinin yaxşılaşdırılmasından ibarətdir. Davamlı İnkişaf Məqsədləri (SDGs) bəşəriyyətin üzləşdiyi böyük problemləri müəyyənləşdirir və gələcək əsrin aclıq, yoxsulluq, bərabərsizlik, su, enerji və ya iqlim dəyişikliyi kimi qlobal məsələlərini təyin edəcəkdir. Bu ixtisasın əsas hədəfi  müasir inkişaf modellərinin texniki, inzibati, iqtisadi, sosial, ekoloji və etik sahələri haqqında hərtərəfli perspektivi olan mütəxəssislər hazırlamaqdır.

Peşənin tarixi 

  Azərbaycan  2015 – ci ildə 2016 – 2030 – cu illər üçün təsdiqlənmiş Davamlı İnkişaf məqsədlərinə qoşulmuşdur. Buna müvafiq olaraq Prezident İlham Əliyev 6 oktyabr 2016 – ci il tarixində  “Davamlı İnkişaf üzrə Milli Əlaqələndirmə Şurası” nın yaradılması haqqında fərman imzalamışdır. Bu fərmanın 2.2 – ci bəndinə əsasən şuranın fəaliyyətinə elmi müəssisələr də cəlb edilərək 2016 – cı ildə Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasında “Davamlı İnkişafın Planlaşdırılması və İdarə Edilməsi” adında ilk bakalavr ixtisası yaradılmışdır və ixtisasın təsviri bir çox iqtisadi, sosial, ekoloji probemlərin araşdırılaraq həllini tapmasını məqsəd qoyan Davamlı İnkişafın 17 məqsədinə müvafiqdir.

 Bu ixtisas sahibi nə işlə məşğul olur (iş öhdəlikləri)

  Azərbaycanda bu sahə üzrə çalışan insanlar hazırda, əsasən, Akademik fəaliyyətlə məşğul olur və yalnız nəzəri baza mövcuddur. İlk bakalavr  məzunları növbəti il (2020) məzun olacaqları üçün hal – hazırda sırf bu sahə üzrə nümunə göstərmək üçün bilinən konkret tətbiqi peşə yoxdur, ancaq ixtisasın xarakterindən yəqin etmək olar ki, bu ixtisasa yiyələnənlər iqtisadi, ekoloji və sosial sferadakı sahələrdə bir çox işlə məşğul ola bilərlər.

Harada bu ixtisasa sahiblənmək olar 

• Hazırda Azərbaycan Respubikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasında Bakalavr və Magistratura dərəcəsi üzrə, 
• Bakı Dövlət Universitetində isə yalnız bakalvr üzrə təhsil olmaq olar. 
• Xarici ölkələrdən isə bir çox Avropa ölkələrinin xüsusilə də Almaniya, Norveç, İsveç və s. kimi ölkələrin prestijli ali təhsil müəssisələrində bakalavr, magistratura və doktorantura dərəcələri üzrə bu ixtisasa yiyələnmək mümkündür

Bu ixtisas üzrə harada çalışmaq olar 

• Bir çox yerli və dövlət rəsmi icra orqanlarında
• Bəzi özəl qurumlarda  işləmək mümkündür

Bu ixtisas üzrə lazım olan bilik və bacarıqlar (kompetensiyalar) yəni bu sahədə işləmək üçün nəyi bacarmaq lazımdır? 

• Təhlil, araşdırma qabiliyyəti;
• Tətbiq etmə bacarıqlarına malik olmaq;
•  Ekologiya, İqtisadiyyat, Hüquq, Geosiyasət, Sosial Emlər barəsində kifayət qədər zəruri bilikləri olmalıdır;
• Təşəbbüskar olmaq;
• İdarəcilik vəTəşkilatçılıq bacarıqlarının;
• Analitik düşüncə bacarığı;
• Erudisiya və intellektual inkişafın ümumi səviyyəsi yüksək olması;
• Nəticələrinin təqdimatını etmək;
• Problemləri, dəqiq şəkildə müəyyən etmək;
• Məntiqi təfəkkür;
• Ünsiyyət bacarıqları;

Bu sahənin gələcəyi 

  Nəzərə alsaq ki, dünyanın bir çox yerlərində bu konsepsiya özünü doğruldur və ona getdikcə daha çox yer verilir. Xüsusilə,  BMT – nın gələcək üçün müəyyən etdiyi prioritet ixtisaslar sırasındadır. Düşünmək yanlış olmazdı ki, Azərbaycanda da öz effektini mütləq verəcək. Sadəcə bunun üçün müəyyən əmək və zaman tələb olunur. Nəzərə alsaq ki, əgər Davamlı İnkişaf indiki və gələcək nəsillərin rifahının yüksəldilməsi üçün nəzərdə tutulmuş ixtisasdırsa, bu sahənin gələcəyi əlbəttə ki, indikindən daha parlaq görünür.

Bu ixtisas üzrə maaşlar 

  Bu sahə üzrə təyin olunmuş xüsusi bir peşə olmadığı üçün bu ixtisasa yiyələnərək tələblərinə cavab vermək mümkün olan peşələrdə əmək məcəlləsinə müvafiq olaraq, minimum əməkhaqqıdan tutmuş yüksək məbləğli əməkhaqqıya malik digər peşələrdə də işləmək mümkündür. Bu, əlbəttə ki, yüksək səviyyəli ixtisaslılıq, xüsusi bilik və bacarıqlara malik olmaq dərəcəsindən asılıdır.

İxtisas sahibi ilə qısa video (növbəti mərhələdə edəcəyik)

Bu mövzu üzrə materiallar v məqalələr (növbəti mərhələdə edəcəyik)

müasir inkişaf modellərinin texniki, inzibati, iqtisadi, sosial, ekoloji və etik sahələri haqqında hərtərəfli perspektivi olan mütəxəssislər hazırlamaqdır bu ixtisasın hədəfi.

Peşənin tarixi (indi əlavə etdim. tərcüməçilər edə bilsə əla olar) (növbəti mərhələdə edəcəyik)

Azərbaycan  2015-ci ildə 2016-2030-cu illər üçün təsdiqlənmiş Davamlı inkişaf məqsədlərinə qoşulmuşdur. Buna müvafiq olaraq prezident İlham Əliyev 6 oktyabr 2016-cı il tarixində  “Davamlı İnkişaf üzrə Milli Əlaqələndirmə Şurası”nın yaradılması haqqında fərman imzalamışdır. Bu fərmanın 2.2-ci bəndinə əsasən şuranın fəaliyyətinə elmi müəssisələr də cəlb edilərək 2016-cı ildə Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasında “Davamlı İnkişafın Planlaşdırılması və İdarə Edilməsi” adında ilk bakalavr ixtisası yaradılmışdır və ixtisasın təsviri bir çox iqtisadi, sosial, ekoloji probemlərin araşdırılaraq həllini tapmasını məqsəd qoyan Davamlı İnkişafın 17 məqsədinə müvafiqdir.

 Bu ixtisas sahibi nə işlə məşğul olur (iş öhdəlikləri) (min 7-10)

Azərbaycanda bu sahə üzrə çalışan insanlar hazırda əsasən Akademik fəaliyyətlə məşğul olur və yalnız nəzəri baza mövcuddur. İlk bakalavr  məzunları növbəti il (2020) məzun olacaqları üçün hazırda sırf bu sahə üzrə nümunə göstərmək üçün bilinən konkret tətbiqi peşə yoxdur, ancaq ixtisasın xarakterindən yəqin etmək olar ki, bu ixtisasa yiyələnənlər iqtisadi, ekoloji və sosial sferadakı sahələrdə bir çox işlə məşğul ola bilərlər.

Harada bu ixtisasa sahiblənmək olar (universitet ya kursların adları) 

• Hazırda Azərbaycan Respubikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasında Bakalavr və Magistratura dərəcəsi üzrə, 
• Bakı Dövlət Universitetində isə yalnız bakalvr üzrə təhsil olmaq olar. 
• Xarici ölkələrdən isə bir çox Avropa ölkələrinin xüsusilə də Almaniya, Norveç, İsveç və s. kimi ölkələrin prestijli ali təhsil müəssisələrində bakalavr, magistratura və doktorantura dərəcələri üzrə bu ixtisasa yiyələnmək mümkündür

Bu ixtisas üzrə harada çalışmaq olar (şirkət və sahə qeyd etmək olar)

• Bir çox yerli və dövlət rəsmi icra orqanlarında 

• bəzi özəl qurumlarda  işləmək mümkündür, 

Ancaq bütün bu peşələrdə işləmək üçün ixtisasdan əlavə də xüsusi biliklər tələb olunur.

Bu ixtisas üzrə lazım olan bacarıqlar (kompetensiyalar) yəni bu sahədə işləmək üçün nəyi bacarmaq lazımdır? (min 7-10)

Bu sahədə çalışan, təhsil alan şəxslərin mütləqdir ki,  

• Təhlil, araşdırma qabiliyyəti;

• Tətbiq etmə bacarıqlarına malik olmaq;

•  Ekologiya, İqtisadiyyat, Hüquq, Geosiyasət, Sosial Emlər barəsində kifayət qədər zəruri bilikləri olmalıdır;

• Təşəbbüskar olmaq;

• İdarəcilik vəTəşkilatçılıq bacarıqlarının;

• Analitik düşüncə bacarığı;

• Erudisiya və intellektual inkişafın ümumi səviyyəsi yüksək olması;

• Nəticələrinin təqdimatını etmək;

• Problemləri, dəqiq şəkildə müəyyən etmək;

• Məntiqi təfəkkür;

• Ünsiyyət bacarıqları;

Bu sahənin gələcəyi (2-3 cümlə)

Nəzərə alsaq ki, dünyanın bir çox yerlərində bu konsepsiya özünü doğruldur və ona getdikcə daha çox yer verilir, xüsusilə də BMT-in gələcək üçün müəyyən etdiyi prioritet ixtisaslar sırasındadır, düşünmək yanlış olmazdı ki, Azərbaycanda da öz effektini mütləq verəcək, sadəcə bunun üçün müəyyən əmək və zaman tələb olunur.  Nəzərə alsaq ki, əgər Davamlı inkişaf indiki və gələcək nəsillərin rifahının yüksəldilməsi üçün nəzərdə tutulmuş ixtisasdırsa bu sahənin gələcəyi əlbəttə ki, indikindən daha parlaq görünür.

Bu ixtisas üzrə maaşlar (2-3 cümlə və rəqəmlər)

Bu sahə üzrə təyin olunmuş xüsusi bir peşə olmadığı üçün bu ixtisasa yiyələnərək tələblərinə cavab vermək mümkün olan peşələrdə əmək məcəlləsinə müvafiq olaraq minimum əməkhaqqıdan tutmuş yüksək məbləğli əməkhaqqıya malik digər peşələrdə də işləmək mümkündür. Bu, əlbəttə ki, yüksək səviyyəli ixtisaslılıq,xüsusi bilik və bacarıqlara malik olmaq dərəcəsindən asılıdır.

İxtisas sahibi ilə qısa video (növbəti mərhələdə edəcəyik)

Bu mövzu üzrə materiallar v məqalələr (növbəti mərhələdə edəcəyik)