Bu sahə insanlığın qədim peşələrindən biri kimi qəbul edilir. Adından da göründüyü kimi, hüquqşünas hüquq müdafiəçisidir. Hüquqşünaslıq bəzi xüsusiyyətlərinə görə digər ixtisaslardan fərqlənir. Əvvəla, hüquqşünas olmaq üzərinə böyük bir məsuliyyət götürmək tələb edir. Sadəcə gəlir əldə etmək üçün bu sahəni seçən şəxs böyük uğur əldə edə bilməz. Hüquqşünas bəzən hüquqlarını müdafiə etdiyi şəxsin bütün problemlərini öz üzərinə götürməyi bacarmalıdır. Hüquq sistemi və qanunvericilik daim dəyişib inkişaf etdiyindən hüquqşünas da daim öz üzərində işləməlidir. Hüquqşünaslıq çox geniş fəaliyyət sahəsini nəzərdə tutur. Hüquqşünas anlayışına əsasən bir sıra peşələr var: vəkil, hakim, prokuror, notarius, hüquq məsləhətçisi, müstəntiq. Hamısını qanunlar və hüquq normaları haqqında bilikləri birləşdirir. Hüquqşünas, hüquq bazası haqqında məlumatı yaxşı bilən bir mütəxəssisdir. Onlar əsaslı sübutlar və dəlillər toplayır və bunun əsasında qərar verirlər. Bu sahə o qədər genişdir ki, hüquqşünaslar əsas diqqət mərkəzlərinə görə təsnif edilirlər. Müdafiəçi, ittihamçı, ekspert, professor və hakim kimi çıxış edirlər. Sahə hüquq və sosial araşdırmalara maraq göstərənlər üçün uyğundur.
Hüquqşünaslıq peşəsinin tarixi haqqında dəqiq məlumat vermək çox çətindir. Bildiyimiz kimi, hüquqşünas hüquq müdafiəçisidir və hələ qədim dövrdən insanların hüquqlarının müdafiə olunmasına zərurət yaranmışdır. Hüquqşünaslığın təməlinin qədim Romada qoyulduğu güman edilir və günümüzə qədər müxtəlif yollardan keçərək inkişaf edib və etməkdə davam edir.
Adından da göründüyü kimi, hüquqşünas hüquq müdafiəçisidir. İşlədiyi sahədən və vəzifəsindən asılı olaraq hüquqşünasın gördüyü işlər dəyişə bilər. Belə ki, fiziki və hüquqi şəxslərin (müəssisələr, təşkilatlar, korperativ şirkətlər və s.) hüquqlarını və mənafelərini qorumalı, lazım gəldikdə bunun üçün məhkəmədə çıxış etməli, danışıqlar aparmalı, lazımi sənədləri (ərizələr, şikayətlər, müqavilələr və s.) hazırlamağı bacarmalıdır.
Gördüyü işləri belə də sıralamaq olar :
Bakalavr təhsilini başqa ixtisas üzrə almış şəxs magistr təhsilini hüquq üzrə ala bilməz! Bunun üçün ikinci təhsil kimi (qiyabi təhsil də mövcuddur) hüquq fakültəsinə qəbul olmaq şərtdir. Bundan əlavə, Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən diplomunun tanındığı xarici ölkə universitetlərində də təhsil almaq olar. Azərbaycanda roman-german hüquq sistemi olduğundan anqlo-saksan hüquq sisteminə malik olan ölkələrdə (məsələn, İngiltərə) təhsil almaq tövsiyə olunmur. Çünki öyrənəcəklərinizin əksəriyyətinin ölkəmizdə tətbiqi mümkün deyil.
Digər sahələr kimi hüquq sahəsini də dövlət və özəl olmaqla, 2 hissəyə ayırmaq olar.
Hal-hazırda bu ixtisası müvəffəqiyyətlə bitirmiş məzunlar:
Hərbi hüquqşünas – hərbi sahədə xidmət edən hüquq təhsilli hüquqşünaslardır. Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrində hərbi hüquqşünaslar hərbi prokurorluqda, Silahlı Qüvvələrin hüquq idarələrində, Ali Hərbi Məktəblərin müvafiq kafedralarında müəllim kimi xidmət edirlər.
Bu sahədə çalışmaq üçün universitetin öyrədəcəyi biliklərdən əlavə bir sıra bacarıqlara da malik olmaq zəruridir.
Ölkəmizdə hüquq sahəsinin gündən-günə inkişaf etməsi, hüquqşünasa daha çox ehtiyac duyulması, yeni şirkətlərin açılması və hüquqşünaslara müraciətlərin çoxalması peşənin gələcəyi barədə müsbət xəbər verir.
Əməkhaqqı fəaliyyət sahədən asılı olaraq olduqca dəyişkəndir. Aylıq nə qədər gəlir əldə etməsi də peşə sahibindən asılıdır. Hələ ki, ən aşağı əmək haqqı məhkəmə işçilərində müşahidə olunur (300 AZN təqribən). Digər orqanlar və əksər özəl sektorlarda əmək haqqı 600 – 2000 AZN aralığındadır. Bəzi sahələrdə rüsumlardan əldə olunan gəlirin müəyyən faizi aylıq əmək haqqının üzərinə əlavə olunur. Vəkilin aylıq qazancı isə sərbəstdir. Gördüyü işdən asılı olaraq çox böyük məbləğ də əldə edə bilər.
