Mədən mühəndisliyi ixtisası

Mədən mühəndisliyi ixtisası

Mədən mühəndisliyi ixtisası

İxtisasın  təsviri

  Mədən mühəndisi mina sahələrinin texniki – iqtisadi, təhlükəsizlik və məhsuldarlığını qiymətləndirməyə cavabdehdir. Yerüstü və yeraltı sərvətlərin çıxarılmasını planlaşdırır və idarə edir. Mədən mühəndisinin əsas vəzifəsi minerallar, metallar, neft və qaz kimi yeraltı sərvətlərin təhlükəsiz və səmərəli çıxarılmasını təmin etməkdir. Bu mütəxəssislərə çox ciddi tələblər irəli sürülür: mükəmməl sağlamlıq, klostrofobiya olmaması, fiziki güc. Fizika, riyaziyyat və coğrafiya ilə maraqlananlar üçün uyğun ixtisasdır. Dağ mədən mühəndisləri aşağıdakı xammal çıxarılmasını təmin edir:

  • ➝ Mineral (neft, qaz, kömür, uran, şist);
  • ➝ Əlvan, alaşımlı və qara metallar;
  • ➝ Mədən və kimyəvi (apatit, barıt və başqaları);
  • ➝ Təmir və tikinti sənayesi üçün nəzərdə tutulmuş müxtəlif materialların istehsalı üçün istifadə olunan metal olmayan xammal;
  • ➝ Müxtəlif növ daşlar;
  • ➝ Mineral sular.
  • ➝ Dağ – mədən mühəndisləri bütün proseslərə nəzarət edir və texnoloji dəstək üçün məsuliyyət daşıyırlar.

İxtisasın  tarixi

  1920 – ci ildən “Neft – sənayesi” fakültəsinin dağ – mədən bölməsində neft – qaz və digər faydalı qazıntı yataqlarının geologiyası və kəşfiyyatı üzrə mütəxəssis hazırlığına başlanıb.1936 – cı ildən isə «Geoloji kəşfiyyat» fakültəsi kimi fəaliyyət göstərir. Yarandığı gündən Azərbaycan, eləcə də bir sıra xarici ölkələr üçün mühəndis geoloq, mühəndis geofizik, mühəndis hidrogeoloq ixtisasları üzrə kadrlar hazırlayıb.

Bu ixtisas sahibi nə işlə məşğul olur? (iş öhdəlikləri) 

  • ➝ Qazma işlərinin aparılması;
  • ➝ Kəşfiyyat etməli;
  • ➝ Faydalı qazıntıların daşınması;
  • ➝ Boru kəmərlərinin tikintisi ilə məşğul olmalı;
  • ➝ Metal filizlərinin və ya kömür, daş və çınqıl kimi metal olmayan materialların yerini müəyyənləşdirmək üçün tədqiqat aparmaq;
  • ➝ Mina sahələrinin kommersiya fayda potensialını qiymətləndirmək;
  • ➝ Təhlükəsizlik, əməliyyat xərcləri, mina dərinliyi və ətraf təbəqə kimi amilləri nəzərə alaraq faydalı qazıntıların çıxarılması üsullarını müəyyənləşdirmək;
  • ➝ İstifadə olunan avadanlığın etibarlı olmasına nəzarət etmək;
  • ➝ İllik büdcə hesabatlarını hazırlamaq üçün əmək tələblərini, avadanlıq ehtiyaclarını və əməliyyat xərclərini təhlil etmək;
  • ➝ İdarəetmə bölməsi və texniki heyət ilə birlikdə işləmək və onlara məsləhət vermək;
  • ➝ Əməliyyatların sağlamlıq və təhlükəsizlik tələblərinə uyğun olmasını təmin etmək;
  • ➝ Plana avadanlıq və alətlərlə işləməyə nəzarət etmək;
  • ➝ Əməyin səmərəliliyinin təhlili, qəza vəziyyətinə, plan və cədvəllərə uyğun gəlməməsinə səbəb olan vəziyyətlərin nəzərə alınması;
  • ➝ Ətraf mühit problemlərini həll etmək üçün mədən mühəndisliyi biliklərini tətbiq etmək və peşəkar inkişafı təmin etmək.

Harada bu ixtisasa sahiblənmək olar?

  • ➝ Azərbaycan Neft ve Senaye universiteti
  • ➝ Azərbaycan Texniki universiteti

Bu ixtisas üzrə harada çalışmaq olar?

  • ➝ Appolon group MMC 
  • ➝ Azinter partlayış – X MMC də 
  • ➝ Baku Steel  Company MMC də
  • ➝ Bestech MMC 
  • ➝ Jour Engineering Soliton MMC
  • ➝ Qrint QP – MMC 
  • ➝ Nfff MMC 
  • ➝ Orion servis MMC 

Bu ixtisas üzrə lazım olan bilik və bacarıqlar (kompetensiyalar) 

  • ➝ Praktikanın olması;
  • ➝ Yataqda olan bütün işlərdən məlumatlı olmaq;
  • ➝ Faydalı qazıntıların kimyəvi halı ilə məlumatlı olmalı. Yəni nə hansı dərəcədə əriyir, donur və s;
  • ➝ Filizin xırdalanması, xəlbirlənməsi, üyüdülməsi kimi prosesləri bilmək;
  • →Analitik düşünmək;
  • ➝ Nəzəri və tətbiqi biliyə malik olmaq;
  • ➝ Öyrəndiyi bilik və bacarıqları tətbiq etmək;
  • ➝ İxtisası haqqında ilkin nəzəri bilikləri dərindən mənimsəmək, bilmək;
  • ➝ Mədən işçilərinə nəzarət etmək və avadanlıqların alınması, təkmilləşdirilməsi və təmiri ilə bağlı qərar qəbul etmək üçün idarəetmə qabiliyyətinə sahib olmaq;
  • ➝ Gərgin iş rejimində işləmə bacarığı;
  • ➝ Ağır fiziki şəraitdə işləmə bacarığı;
  • ➝ Sahə araşdırmaları edə biləcək sağlamlıq şərtlərinə sahib olmaq;
  • ➝ Məruzə və təqdimat üçün şifahi və yazılı ünsiyyət bacarıqlarını nümayiş etdirə bilmək;
  • ➝ Komandanın idarə edilməsi və motivasiyasını təmin etmək;
  • ➝ Dağ-mədən sahəsində istifadə edilən texniki biliklərə malik olmaq;
  • ➝ Təşkilatçılıq bacarıqları;
  • ➝ Prinsiplərə riayət etmək;
  • ➝ İntizamlı əzmkar olmaq.

İxtisasın gələcəyi

   Bu sahənin gələcəyi dedikdə, bu faydalı qazıntıların hər biri məişətimizdə istifadə edilən xammallardır və həmin xammallara  ehtiyac çox olduğuna görə bu sahənin gələcəyi perspektivlidir. Eyni zamanda savadlı mütəxəssislər tərəfindən faydalı qazıntıların hasil olması nəticəsində xaricə satılaraq, büdcəmizin də artımına kömək edir. Ona görə gəlirli və lazımlı ixtisasdır və bu sahə də savadlı mütəxəssislərə ehtiyac duyulur.

Əmək haqqı

 Bu ixtisas üzrə əməkhaqqı təqribən 800 – 1200 AZN aralığında dəyişir.