İxtisasın təsviri
Aktyor sənəti ən qədim peşələrdən biridir. Aktyor dram teatrlarında, tamaşalarda, kinoda, opera, balet və sirk səhnələrində rol icraçısıdır. İstənilən aktyorun işinin əsas məqsədi izləyiciyə təsir etmək, içindəki hissləri və duyğuları oyatmaq, düşüncələrə təkan verməkdir. Bu ixtisas üzrə təhsil alan zaman tələbələr səhnə obrazları yaradır, savadlı və səlist danışmaq, bir səhnə janrından digərinə keçid etməyi öyrənir, aktyor treninqləri keçirmək, telekamera qarşısında işləmək, müxtəlif rolların ifası üçün qrim etmək qaydalarını mənimsəyirlər. Tədris zamanı tələbələr kiçik səhnəciklər və etüdlər hazırlayır, müxtəlif rollar üzərində işləyir və tələbə yoldaşları qarşısında çıxış edirlər.
Aktyorluq ixtisası yalnız qrim və geyimlə deyil, həm də jestlər, yeriş, mimikalar üzərində işləyərək bütün xarakter və xüsusiyyətləri ilə müəyyən obrazı canlandırmaq bacarığı tələb edir. Aktyorluq fəaliyyətinin əsası reenkarnasiya prinsipidir. Bu reenkarnasiya xarici və daxili ola bilər. Birinci halda aktyor makiyaj, geyim, maska istifadə edir və intonasiya, üz ifadələri, jestlər istehsal edir. İkinci vəziyyətdə aktyor qəhrəmanının mənəvi dünyasını ortaya qoymalı, xarakterini göstərməli, fikir və təcrübələrini çatdırmalıdır. İxtisas dünya incəsənət mədəniyyətinə maraq göstərənlər üçün uyğundur.
İxtisasın tarixi
1945-ci ildə teatr texnikumunun bazasında Azərbaycan Dövlət Teatr İnstitutu yaradıldı. “Aktyorluq”, “Rejissorluq” və “Teatrşünaslıq” ixtisasları üzrə mütəxəssislər hazırlanmağa başlandı. Müxtəlif illərdə (aktyorluq, rejissorluq və s.) ixtisaslar ayrı-ayrılıqda müstəqil fakültələr kimi fəaliyyət göstərmişdilər. Lakin 9 iyun 2015-ci ildə tədrisin səmərə və keyfiyyətini yüksəltmək məqsədi ilə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində struktur dəyişikliyi edilərək “Aktyor sənəti”, “Rejissor sənəti” və “Sənətşünaslıq “ fakültələri birləşdirilərək yeni böyük “Teatr sənəti” fakültəsi yaradıldı.
Bu ixtisas sahibi nə işlə məşğul olur? (iş öhdəlikləri)
➝ Kino və teatr aktyoru fəaliyyəti;
➝ Kukla teatrı aktyoru fəaliyyəti;
➝ Musiqili teatr aktyoru fəaliyyəti;
➝ Rejissor fəaliyyəti;
➝ Rəqqas, teleaparıcı, radio aparıcı fəaliyyəti;
➝ Məşqlərdə və həqiqi tamaşalarda iştirak etmək;
➝ Кol mətninin öyrəniməsi;
➝ Janr və rol xüsusiyyətləri haqqında biliklərin daima təkmilləşdirilməsi;
➝ Rolu daha dərindən mənimsəmək üçün əlavə ədəbiyyatlarla tanışlıq.
Harada bu ixtisasa sahiblənmək olar?
➝ Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti
➝ Naxçıvan Dövlət Universiteti
Qeyd:Hal-hazırda müxtəlif qurumların nəzdində kurslar var, tələbələrə bu kursları bitirdikdən sonra sertifikat təqdim olunur. Bu sertifikatlarla isə ancaq seriallara, kinolara çəkilmək olar.
Bu ixtisas üzrə harada çalışmaq olar?
➝ Gənc Tamaşaçılar Teatrı;
➝ Opera və Balet Teatrı və s;
➝ Seriallar və müxtəlif filmlərdə.
Bu ixtisas üzrə lazım olan bilik və bacarıqlar (kompetensiyalar)
➝ Öncəliklə, aktyor olmaq üçün istedad lazımdır və ixtisasa qəbul olmaq üçün ilk olaraq qabiliyyət imtahanından müvəffəqiyyət qazanmaq;
➝ Sənətkarlıq, reenkarnasiya, rola girmək bacarığı;
➝ Janr və rol xüsusiyyətləri haqqında biliklər;
➝ Şifahi təsvirə görə surət yaratmaq bacarığı;
➝ Psixologiya bilikləri (üz ifadələri, nitq xüsusiyyətləri və s.);
➝ Musiqili-xoreoqrafiya bacarıqlarının olması;
➝ Qüsursuz artikulyasiya;
➝ Yaradıcı qabiliyyətlər, ahəngdarlıq hissi, ritm hissi, inkişaf etmiş estetik və bədii zövq;
➝ Səhnə cazibəsinə sahib olmaq (ifadəlilik, səhnədəki tərəfdaşlarla təbii ünsiyyət, tamaşaçı cəlb etmək bacarığı);
➝ Yüksək ünsiyyət bacarıqları;
➝ Yamsılama qabiliyyəti;
➝ Təxəyyül və yaradıcılıq qabiliyyəti;
➝ Güclü yaddaş;
➝ Özgüvən və utancaqlığın olmaması;
➝ Stressə davamlı;
➝ Davamlı peşəkar inkişaf arzusu.
İxtisasın gələcəyi
İllər keçdikcə filmlərə və seriallara olan maraq getdikcə artır. Nəticə etibarı ilə, aktyor sənətinə ehtiyac duyulur. İnsan mövcud olduğu müddətcə bu sahə mövcudluğunu qoruyacaqdır.
Əmək haqqı
Rəsmi əmək haqqı 250 AZN- dən başlayır. Amma bu aktyorun ştatına görə artır. Seriallarda çəkildikdə isə başlanğıc əmək haqqı 200-350 AZN- dən başlayır.
