Elektrik və elektronika mühəndisliyi ixtisası

Elektrik və elektronika mühəndisliyi ixtisası

Elektrik və elektronika mühəndisliyi ixtisası

İxtisasın  təsviri 

  Elektrik mühəndisinin vəzifələri elektrik işləri üçün sənədlərin hazırlanması və elektrik təchizatı şəbəkələrinin quraşdırılmasıdır. İşin miqyası bir otaqdan bütün şəhərə qədərdir. Peşə sahibləri belə şəbəkələrin çəkilməsi və istismarı ilə məşğul olan bir şirkətdə işləyirsə,  bu zaman onun əsas vəzifələri obyektlərə baş çəkmə və hesablamaların aparılmasından ibarət olur. Bu halda elektrik mühəndisi texniki işçilərin işinə nəzarət edir. Elektrik mühəndisi  həmçinin elektrik maşınlarını, aparatlarını və sənaye zavodlarının hissələrini də dizayn edir. Elektrik mühəndisi, elektrik enerjisinin paylanması ilə əlaqədar proseslərin dizaynı, istismarı və idarə edilməsi üzrə mütəxəssisdir.

İxtisasın tarixi 

Azərbaycanda energetika sahəsində mütəxəssislərin hazırlanmasına 1921-ci ildə Bakı Politexnik İnstitutunun (indiki Azərbaycan Texniki Universitetinin) Energetika fakültəsində başlanıb. Fakültənin yaranması və inkişafında, elmi kadrların və ali təhsilli mütəxəssislərin hazırlanmasında təşkilatçılıq, yaradıcılıq, təşəbbüskarlıq göstərmiş görkəmli alim və pedaqoqlardan professorlaarI A.A. Axundov, S.N. Usatıy, B.P. Albitskiy, A.Ə. Əfəndizadə, Ç.M. Cuvarlı, B.M. Plyuş, A.A. Spirin, Ə.M. Məmmədov, K.V. Pokrovskiy, K.N. Quluzadə, Z.İ. Kazımzadə, P.B. Rüstəmzadə, F.H. Hüseynov, İ.Z. Makinskiy, Ə.C. Orucəliyev, T.S. Axundov və başqaları fəal iştirak etmişdir.

Bu ixtisas sahibi nə işlə məşğul olur? (iş öhdəlikləri) 

  • ➝ Enerji təchizatı sistemlərinin dizaynı;
  • ➝ Elektrik avadanlıqlarının dizaynı;
  • ➝ Müəssisənin balansında olan elektrik şəbəkələrinin istismarını təşkil etmək və texniki xidmət gösdərmək;
  • ➝ Elektrik mühərrikləri, elektrik avadanlıqları və daxili naqillərə baxışların keçirilməsi və onlara nəzarət;
  • ➝ Elektrik enerjisindən rasional istifadə etmək və digər işçilər tərəfindən təhlükəsizlik qaydalarına riayət edilməsinə cavabdeh olmaq;
  • ➝ Elektrik enerjisinin paylanması ilə əlaqədar proseslərin dizaynı ilə məşğul olmaq;
  • ➝ Elektrik enerjisinin istismarına və idarə edilməsinə nəzarət etmək;
  • ➝ Müxtəlif cihazlarda elektrik cihazlarının, elektrik dövrələrinin tənzimlənməsi, təmiri ilə məşğul olmaq;
  • ➝ Ticarət obyektlərində kommutatorların bağlanması və kəsilməsi ilə məşğul olmaq;
  • ➝ Ticarət obyektlərindəki kabellər və məftillər və digər elektrik işlərini yerinə yetirmək;
  • ➝ İstifadəçiləri şəbəkəyə bağlamaq;
  • ➝ Daxili və xarici işıqlandırma üçün layihələrin inkişafı;
  • ➝ Generasiya qurğularının elektrik şəbəkəsinə qoşulması üçün layihələrin hazırlanması;
  • ➝ Enerji təchizatı sistemlərinə texniki xidmət göstərmək;
  • ➝ Elektrik qurğularının quraşdırılması, istismara verilməsi.

Harada bu ixtisasa sahiblənmək olar?

  • ➝ Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti
  • ➝ Azərbaycan Dövlət Memarlıq və İnşaat Universiteti
  • ➝ Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti
  • ➝ Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti
  • ➝ Azərbaycan Dəniz Akademiyası
  • ➝ Azərbaycan Texniki Universiteti
  • ➝ Bakı Mühəndislik Universiteti
  • ➝ Xəzər Universiteti
  • ➝ Milli Aviasiya Akademiyası
  • ➝ Sumqayıt Dövlət Universiteti
  • ➝ Naxçıvan Dövlət Universiteti

Bu ixtisas üzrə harada çalışmaq olar?

 Bir çox elektrik mühəndisləri universitetdə oxuyarkən elektrik şəbəkələri çəkərək əlavə pul qazanmağa başlayırlar. Bu səbəbdən, məzun olduqdan sonra usta və ya saytın rəhbəri olurlar. Elektrik mühəndislərinə hər hansı bir tikinti yerində və təmir işləri zamanı ehtiyac duyulur. Onlar üçün pərakəndə, inkişaf və idarəetmə şirkətlərində və enerji sektorunda hər zaman boş yerlər var.Yaxşı bir ali texniki təhsilə və müəyyən bir təcrübəyə sahib olduğunuz zaman vəzifəniz müəssisənin baş mühəndisinə qədər “qalxa” bilər. Eyni zamanda, peşə sizə öz biznesinizi qurmağa və evlərdə, dükanlarda və anbarlarda elektrik şəbəkələrinin naqilləri ilə bağlı işlərlə məşğul olmaq imkanları verir.

 Bu  peşə üzrə aşağıdakı sahələrdə iş imkanları vardır:

  • ➝ Otel, restoran sahəsində olan müəssisələr;
  • ➝ Nəqliyyat, sənaye, ticarət, kənd təsərrüfatı sahəsində olan müəssisələr;
  • ➝ Tikinti şirkətləri;
  • ➝ Dizayn və mühəndis büroları;
  • ➝ İstehsalat sahəsində olan müəssisələr;
  • ➝ Tədqiqat institutlar
  • ➝ Socar;
  • ➝ “Azərişıq” ASC və s.

Bu ixtisas üzrə lazım olan bilik və bacarıqlar (kompetensiyalar)

  • ➝ Cihazqayırma və avtomatlaşdırma (cihaz və idarəetmə cihazları) və ya elektrik mühəndisi sahəsində biliklərə sahib olmaq;
  • ➝ Elektrik sxemlərinin dövrə diaqramlarını dərindən bilmək və inkişaf etdirmək;
  • ➝ Elektronika, röle avtomatlaşdırması, məişət sahəsindəki elektrik şəbəkələri, elektrik sxemlərinin oxunması və tərtib edilməsi haqqında əsas biliklərə sahib olmaq;
  • ➝ Elektrik dövrələrini oxumaq və düzəltmə bacarığı;
  • ➝ Elektrik avadanlıqları ilə iş təcrübəsi;
  • ➝ Təməldə qoyulmuş və elektrik qurğularının işinə təsir edən fiziki proseslərin başa düşmək;
  • ➝ Tam cihazların yığılması prinsiplərini başa düşmək;
  • ➝ Sənaye müəssisəsində elektrik enerjisi təchizatı əsaslarına sahib olmaq.
  • ➝ Elektrik qurğularının təhlükəsiz istismarı qaydalarını bilmək;
  • ➝ Dəqiqlik;
  • ➝ Fizika və riyaziyyat elmlərini dərindən bilmək;
  • ➝ Şəbəkə yükünün hesablanmağı bacarmaq;
  • ➝ Peşəkar dizayn kompüter proqramlarında işləmək bacarığı.

İxtisasın gələcəyi

   Bu gün elektrik mühəndislərinə tikinti sənayesində ilk növbədə böyül tələbat var. Bir binanın enerji təchizatı layihəsini inkişaf etdirməklə yanaşı, bir elektrik mühəndisi də onun icrası işlərinə nəzarət edir və sənədləşmə işlərini davam etdirir. Hal-hazırda, ölkəmizdə istehsalın modernləşdirilməsi və böyül xarici sənaye şirkətlərinin axını ilə əlaqədar olaraq, bu sahə daha da  inkişaf edir. Ona görədə bu sahədə daha bacarıqlı və bilikli mütəxəssislərə ehtiyac var. 

Əmək haqqı 

İş təcrübəsindən və bacarıqlarından asılı olaraq  elektrik və elektronika mühəndisinin orta aylıq əmək haqqısı  600 AZN-dən başlıyır. Xarici şirkətlərdə isə  başlanğıc əmək haqqı 900 AZN  civarındadır. Bilik və bacarıqdan asılı olaraq vəzifə artdıqca əmək haqqı da yüksəlir.